ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ, 8 ਜੁਲਾਈ 2023 (ਦੀ ਪੰਜਾਬ ਵਾਇਰ)। ਭਾਰਤ ਦੀ ਵੰਡ ਦੌਰਾਨ 1947 ਵਿੱਚ ਵੱਖ ਹੋਏ ਭਰਾ, ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ 10 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਵਿੱਚ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ਵਿਖੇ ਮੁੜ ਇਕੱਠੇ ਹੋਏ ਸਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਹੰਝੂਆਂ ਭਰੀ ਜੋੜੀ ਦੇ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਗਲੇ ਲਗਾਉਂਦੇ ਦੀਆ ਤਸਵੀਰਾ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ ਤੇ ਵੱਖ ਵੱਖ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨਾਂ ਵਿੱਚ ਛਪਿਆਂ ਸਨ। ਪਰ ਹੁਣ ਮੌਤ ਨੇ ਦੋਨਾ ਵਿੱਚ ਵਿਛੋੜਾ ਪਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। 4 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਸਾਦਿਕ ਖਾਨ ਅਕਾਲ ਚਲਾਨਾ ਕਰ ਗਏ।
ਦੀ ਇੰਡਿਅਨ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ ਵਿੱਚ ਕਮਲਦੀਪ ਸਿੰਘ ਬਰਾੜ ਵੱਲੋਂ ਛਾਪੀ ਗਈ ਖਬਰ ਅਨੁਸਾਰ ਜਦੋ ਸਾਦਿਕ ਖਾਨ ਨੇ ਆਪਣੇ ਛੋਟੇ ਭਰਾ ਸਿੱਕਾ ਖਾਨ ਨੂੰ ਵਿਡਿਓ ਕਾਲ ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਜੂਨ ਵਿੱਚ ਵਿਆਹ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। 85 ਸਾਲਾ ਬਜ਼ੁਰਗ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ( ਪੰਜਾਬ) ਦੇ ਫੈਸਲਾਬਾਦ ਤੋਂ ਭਾਰਤੀ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿੱਚ ਸਿੱਕਾ ਨਾਲ ਕੁਝ ਚਰਚਾ ਕਰਨ ਲਈ ਫੋਨ ਕੀਤਾ ਸੀ। 78 ਸਾਲਾ ਸਿੱਖਾ ਖਾਂ ਆਪਣੇ ਹੰਝੂਆਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ “ਅਸੀਂ ਵੀਡੀਓ ਕਾਲ ‘ਤੇ ਸੀ। ਉਹ ਫਿੱਟ ਅਤੇ ਵਧੀਆ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਮੈਂ ਉਸਨੂੰ ਭਾਰਤ ਆਉਣ ਲਈ ਕਿਹਾ। ਉਸਨੇ ਮੈਨੂੰ ਗਰਮੀਆਂ ਦੇ ਲੰਘਣ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ। ਮੈਨੂੰ ਨਹੀਂ ਪਤਾ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਸਾਡੀ ਆਖਰੀ ਕਾਲ ਹੋਵੇਗੀ,”।
4 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਅਕਾਲ ਚਲਾਣਾ ਕਰ ਗਏ ਸਾਦਿਕ ਖ਼ਾਨ ਦੇ ਦੇਹਾਂਤ ਤੋਂ ਹਜੇ ਤੱਕ ਸਿੱਕਾ ਖਾਂ ਉਭਰ ਨਹੀਂ ਪਾਇਆ ਹੈ
ਸਿੱਕਾ ਖਾਂ ਹਾਲੇ ਤੱਕ ਸਾਦਿਕ ਖਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਉਭਰ ਨਹੀਂ ਪਾਇਆ ਹੈ। ਸਾਦਿਕ ਖਾਂ ਦਾ ਇਸੇ 4 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਦੇਹਾਂਤ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਭਾਰਤ ਦੀ ਵੰਡ ਦੌਰਾਨ 1947 ਵਿੱਚ ਵੱਖ ਹੋਏ ਭਰਾ, ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ 10 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਵਿੱਚ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ਵਿਖੇ ਮੁੜ ਇਕੱਠੇ ਹੋਏ ਸਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਹੰਝੂਆਂ ਭਰੀ ਜੋੜੀ ਦੇ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਗਲੇ ਲਗਾਉਂਦੇ ਦੀਆ ਤਸਵੀਰਾ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ ਤੇ ਵੱਖ ਵੱਖ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨਾਂ ਵਿੱਚ ਛਪਿਆਂ ਸਨ।
1947 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਅਲਗ ਹੋਕੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਬਨਣ ਤੇ ਜੁਦਾ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦਾ ਹਾਲ
ਇਹ ਫੋਟੋ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਪੂਰਬੀ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੇ ਅਜਿਹੇ ਕਈ ਪੁਨਰ-ਮਿਲਨ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਬਣ ਗਈ ਸੀ ਜੋ 1947 ਵਿੱਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਵੱਖ ਹੋਣ ਵੇਲੇ ਵੱਖ ਹੋ ਗਏ ਸਨ। ਉਦੋਂ ਇਹ ਇੱਕ ਨਕਸ਼ੇ ਉੱਤੇ ਖਿੱਚੀ ਗਈ ਇੱਕ ਅਦਿੱਖ ਲਕੀਰ ਸੀ ਜਿਸ ਨੇ ਭਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਵੰਡ ਦਿੱਤਾ ਪਰ ਇਸ ਵਾਰ ਮੌਤ ਨੇ ਦੋਹਾਂ ਨੂੰ ਵੰਡ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਯੂਟਿਊਬਰ ਨੇ ਸਾਲ 2019 ਵਿੱਚ ਅਪਲੋਡ ਕੀਤਾ ਸੀ ਦਰਦ ਭਰਿਆ ਵੀਡੀਓ
1947 ਦੀਆਂ ਗਰਮੀਆਂ ਵਿੱਚ 10 ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਰਹੇ ਸਾਦਿਕ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਇੱਕ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਯੂਟਿਊਬਰ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਸੀ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਉਹ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਨੇ ਆਪਣੇ ਛੋਟੇ ਭਰਾ ਅਤੇ ਮਾਂ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ, ਬਠਿੰਡਾ ਦੇ ਪਿੰਡ ਫੂਲੇਵਾਲ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਨਾਨਕਾ ਘਰ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਦੋ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ। ਸਾਦਿਕ ਦਾ ਪਿਤਾ ਦੰਗਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮਾਰਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਉਸਦੇ ਚਾਚਾ ਨੇ ਫੈਸਲਾਬਾਦ ਦੇ ਪਿੰਡ ਬੋਗਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਸਾਦਿਕ ਨੇ ਵਿਆਹ ਕਰ ਲਿਆ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਬੱਚੇ ਅਤੇ ਪੋਤੇ-ਪੋਤੀਆਂ ਸਨ।
ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਸਿੱਕਾ ਦੀ ਮਾਂ ਨੇ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਕਰ ਲਈ ਅਤੇ ਵੰਡ ਤੋਂ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਉਸਦੀ ਭੈਣ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਉਸਨੇ ਕਦੇ ਵਿਆਹ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ। ਯੂਟਿਊਬਰ, ਨਾਸਿਰ ਢਿੱਲੋਂ ਨੇ 2019 ਵਿੱਚ ਸਾਦਿਕ ਦਾ ਵੀਡੀਓ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ‘ਤੇ ਅਪਲੋਡ ਕੀਤਾ ਸੀ।
ਕੋਵਿਡ ਮਹਾਮਾਰੀ ਅਤੇ ਕਾਗਜ਼ੀ ਕਾਰਵਾਈ ਦੇ ਚਲਦੇ ਦੋ ਸਾਲ ਕੀਤਾ ਲੰਬਾ ਇੰਤਜਾਰ
ਇੱਕ ਦਿਨ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੂੰ ਸਿੱਕਾ ਦੇ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਦਾ ਫੋਨ ਆਇਆ, ਪਰ ਕੋਵਿਡ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੇ ਪ੍ਰਕੋਪ ਦੇ ਕਾਰਨ ਅਤੇ ਸਿੱਕਾ ਨੂੰ ਸਰਹੱਦ ਪਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਕਾਗਜ਼ੀ ਕਾਰਵਾਈ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਭਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਵਿੱਚ ਦੋ ਸਾਲ ਹੋਰ ਲੱਗ ਗਏ।
ਭਰਾ ਦੀ ਅੰਤਿਮ ਅਰਦਾਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋਣ ਜਾਣ ਲਈ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਜਾਣਗੇ ਸਿੱਕਾ ਖਾਨ
ਸਿੱਕਾ ਖਾਨ ਹੁਣ ਅਗਲੇ ਹਫਤੇ ਆਪਣੇ ਭਰਾ ਦੀ ਅੰਤਿਮ ਅਰਦਾਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਲਈ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ “ਇਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਸਰਹੱਦ ਸਾਡੇ ਵਿਚਕਾਰ ਆ ਗਈਆ ਹਨ, ਮੈਂ ਉਸਦੇ ਅੰਤਿਮ ਸੰਸਕਾਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਿਆ,”। ਢਿੱਲੋਂ ਨੇ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਕਿ ਸਿੱਕਾ ਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਹਾਈ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਵੱਲੋਂ ਵੀਜ਼ਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। “ਸਿੱਕਾ ਦੇ ਨਾਲ ਦੋ ਹੋਰ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀਜ਼ਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ,” ਢਿੱਲੋਂ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਸਦੀਕ ਦੀ ਮੌਤ ਅਚਾਨਕ ਹੋਈ ਸੀ। “ਉਹ ਆਪਣੇ ਖੇਤ ਤੋਂ ਵਾਪਸ ਆਇਆ ਸੀ। ਉਹ ਬੇਚੈਨ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਹਸਪਤਾਲ ਲਿਜਾਂਦੇ ਸਮੇਂ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ, ”ਢਿਲੋਂ ਨੇ ਕਿਹਾ।
ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ਵਿਖੇ ਘੰਟਾ ਭਰ ਚੱਲੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਦੋਵੇਂ ਭਰਾ ਕ੍ਰਮਵਾਰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਗਏ ਸਨ। ਸਿੱਕਾ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਮਾਰਚ ਵਿੱਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਆਪਣੇ ਭਰਾ ਨਾਲ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਸਦੀਕ ਖਾਨ ਵੀ ਸਿੱਕਾ ਨਾਲ ਰਹਿਣ ਲਈ ਜੂਨ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਆਇਆ ਸੀ। ਸਿੱਕਾ ਅਧਰੂ ਪੂਝਦਾ ਹੋਇਆ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਭਗਵਾਨ ਦੇ ਬਹੁਤ ਆਭਾਰੀ ਹਨ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਦੋਬਾਰਾ ਮਿਲਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਦਿੱਤਾ। ਮੈਨੂੰ ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਅਗਲੇ ਜਨਮ ਵਿੱਚ ਵੀ ਅਸੀਂ ਭਰਾ ਬਣਾਂਗੇ।
